|
Рибо (судхўрлик)нинг воқелиги судхўр одамлар меҳнатини эксплуатация қилиб фойда олишидан иборатдир. У меҳнатсиз даромаддир. Чунки устига фоиз қўйилаётган молнинг ҳеч қандай зиёнга рўбарў бўлмаган ҳолда фойдаси кафолатлангандир. Бу иш «Зарар кўриш фойда олиш билан биргадир» деган қоидага тўғри келмайди. Шунинг учун молни шерикчилик, музораба каби йўллар билан ишлатиш буларнинг шартлари тўла топилганда жоиздир. Чунки шундай қилганда ундан бутун бир жамоа фойдаланади. Бировларнинг меҳнатлари эксплуатация қилинмайди. Аксинча, улар ўз меҳнатлари билан молдан фойдаланиш имкониятига эга бўладилар. У фойдага қандай рўбарў бўлса, зиёнга ҳам шундай рўбарў бўлади. Судхўрлик - бунинг акси. Унинг ҳаром қилиниши насс биландир. Нассда иллати кўрсатилмаган. Суннатда судхўрлик пуллари баён қилинган. Лекин мол эгаси молини сақлаши керак-ку. У муҳтожнинг ҳожатини қарз бериш орқали чиқариш учун саховат кўрсатмаслиги ҳам мумкин-ку, натижада ҳожатманд ноиложликка учрайди-ку, бирон йўл билан бу ишни олдини олиш керак-ку, ахир. Бугунги кунда хилма-хил эҳтиёжлар пайдо бўлиб тижорат, зироат ва саноатни судхўрлик ушлаб турибди-ку, шунинг учун рибо билан ишлайдиган банклар очилган, бундан бошқа чора йўқ-да, деган хаёллар мияга урилиши мумкин.
Жавоб шуки, биз хозирги вазиятдаги жамият хусусида эмас, Ислом тўлалигича, жумладан, иқтисодий жиҳати ҳам татбиқ этиладиган жамият хусусида гапирмоқдамиз. Ҳозирги вазиятдаги жамият капиталистик тузум асосида яшамоқда. Шунинг учун банкларнинг бўлиши ҳаёт заруратларининг бири бўлиб кўриняпти. Ўз мулкида ўзини эркин, деб ҳисоблайдиган, алдаш, монополия қилиш, қимор, судхўрлик ва бошқаларга ҳам ҳаққим бор, деб биладиган, давлат бу ишимни назорат қилолмайди ёки қонун билан чеклолмайди, деб ўйлайдиган сармоядор учун судхўрлик ва банклар ҳаёт заруратларидан биридир.
Шунинг учун ҳозирги иқтисодий тузумни таг-томири билан қўпориб, унинг ўрнига исломий иқтисод низомини ўрнатиш лозим. Бу тузум йўқ қилиниб, исломий низом татбиқ этилса Ислом татбиқ этиладиган жамиятда рибонинг зарурати йўқлиги
37-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143